Szkoła Podstawowa im. I Dywizji Wojska Polskiego im. Tadeusza Kościuszki w Bierutowie

Bezpieczeństwo w sieci

     C Y B E R P R Z E M O C 

Cytując nadkom. Mariusza Stefanowicza - eksperta Wydziału Rozpoznania

Biura do Walki z Cyberprzestępczością KGP 

„W myśl definicji opracowanej i zamieszczonej w „Polityce Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej” przyjętej w dniu 25 czerwca 2013 r. w drodze uchwały przez Radę Ministrów, cyberprzestępstwo stanowi czyn zabroniony popełniony w obszarze cyberprzestrzeni, czyli przestrzeni przetwarzania i wymiany informacji tworzonej przez systemy teleinformatyczne, określone w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570, z późn. zm.) wraz z powiązaniami pomiędzy nimi oraz relacjami z użytkownikami.

 

W najbardziej uproszczony sposób cyberprzestępczość można podzielić na dwie podstawowe kategorie:

▪ przestępstwa charakterystyczne dla cyberprzestępczości,

▪ przestępstwa popełniane z wykorzystaniem sieci Internet.

Pierwszą kategorię stanowią przestępstwa, w których przedmiotem ataku jest sam komputer oraz szeroko pojęte przetwarzanie danych w systemach informatycznych. Do tej grupy można zaliczyć takie czyny, jak:

▪ podawanie się za inną osobę, fałszywe profile,

▪ nieuprawnione uzyskanie informacji (hacking),

▪ podsłuch komputerowy (sniffing),

▪ udaremnienie uzyskania informacji,

▪ udaremnienie dostępu do danych informatycznych,

▪ sabotaż komputerowy,

▪ rozpowszechnianie złośliwych programów oraz cracking,

▪ stosowanie tzw. narzędzi hackerskich,

▪ oszustwo komputerowe.

Do drugiej kategorii należy zaliczyć przestępstwa, w których komputer jest jedynie środkiem do jego popełnienia. W tej grupie można wymienić takie działania, jak:

▪ obrazę uczuć religijnych (przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania),

▪ składanie propozycji obcowania płciowego z małoletnim,

▪ publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim,

▪ publiczne propagowanie faszystowskich lub innych totalitarnych ustrojów państwa lub nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość (szeroko pojęta mowa nienawiści),

▪ handel fikcyjnymi kosztami,

▪ zbywanie własnego lub cudzego dokumentu stwierdzającego tożsamość (przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów),

▪ oszustwa popełniane za pośrednictwem Internetu, np. na portalach aukcyjnych.”

Kto jest zagrożony?:

  • każdy użytkownik internetu oraz telefonu komórkowego

Mirosław Maj, prezes fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń twierdzi, „że hakerzy często używają prostych zabiegów socjotechnicznych, aby wzbudzić zaufanie internauty, na przykład podszywają się pod kolegę z pracy lub ze szkoły. Następnie proszą o przysługę, taką jak wysłanie SMS-a, którzy rzekomo kosztuje kilka groszy, a naprawdę kilkanaście złotych. Niestety, aż jedna na cztery osoby daje się nabrać na taki podstęp.”

Jak się bronić?

  • Stosować silne hasła - to pierwsza linia obrony przed cyberprzestępczością i może uniemożliwić lub znacząco utrudnić atak.

Dobre hasło powinno składać się z co najmniej 7 znaków, nie być wyrazem słownikowym, zawierać wielkie i małe litery oraz cyfry i symbole. Niedopuszczalne jest także używanie jednego hasła do wszystkich zabezpieczeń.

  • Stosować oprogramowanie antywirusowe, które ostrzeże nas przed zagrożeniami i pomoże usunąć ewentualne wirusy. Jest wiele bezpłatnych, które można pobrać z sieci.

Co zrobić jeżeli padniemy ofiarą przestępstwa?

  • Oszukany może zgłosić sprawę na policję, jednak w wielu przypadkach ukaranie sprawcy może być trudne, a sam proces długotrwały
  • Szukamy pomocy na stronie Helpline.org.pl To projekt stworzony przy współpracy Fundacji Dzieci Niczyje i Fundacji Orange, mający na celu pomoc dzieciom i młodzieży w sytuacji niebezpieczeństwa podczas korzystania z nowych technologii.
  • Zgłaszamy osobie dorosłej (w przypadku dziecka)
  • Mówimy o problemie, nie zatajamy go.

Cyberprzemoc jest karalna.

Internauci często nie zdają sobie sprawy jak negatywne skutki może wywrzeć ich zachowanie. Poza tym pozorna anonimowość w sieci sprawia, że czują się całkowicie bezkarni. To nieuzasadnione przekonanie, ponieważ od 2011r. nękanie w internecie, groźby, zniewagi czy podszywanie się pod jakąś osobę są karalne. Cyberprzestępcom grozi kara od 3 do nawet 10 lat pozbawienia wolności w przypadku, gdy ofiara podejmuje próbę targnięcia się na swoje życie. 

Jak prawo chroni dzieci:

                                   Kodeks wykroczeń

art. 107

Kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do1500 zł albo karze nagany.

art. 141

Kto w miejscu publicznym umieszcza nieprzyzwoite ogłoszenie, napis lub rysunek albo używa słów nieprzyzwoitych, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1500 zł albo karze nagany.

                                     Kodeks karny

art. 190

§ 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

art. 191

§ 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli sprawca działa w sposób określony w § 1 w celu wymuszenia zwrotu  wierzytelności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

art. 212

§ 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku.

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.

art. 216

§ 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

§ 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

§ 4. W razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ 5. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.

art. 267

§ 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje informację dla niego nie przeznaczoną, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do przewodu służącego do przekazywania informacji lub przełamując elektroniczne, magnetyczne albo inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem specjalnym.

 § 3. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1 lub 2 ujawnia innej osobie.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1–3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

art. 268a.

§ 1. Kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa, zmienia lub utrudnia dostęp do danych informatycznych albo w istotnym stopniu zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto, dopuszczając się czynu określonego w § 1, wyrządza znaczną szkodę majątkową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

 

                                          Konstytucja

art. 47

            Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

 

Konwencja o Prawach Dziecka

art. 8

            1. Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie prawa dziecka do zachowania jego tożsamości w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.

            2. W przypadku, gdy dziecko zostało bezprawnie pozbawione części lub wszystkich elementów swojej tożsamości, Państwa-Strony okażą właściwą pomoc i ochronę w celu jak najszybszego przywrócenia jego tożsamości.

 

                                                 Kodeks cywilny

art. 23

            Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

art. 24

§ 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba, że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

 

RODZICU SĄ BEZPIECZNE STRONY:

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------

------------------------

------

 

 

                                       B E Z P I E C Z E Ń S T W O   W   S I E C I 

 W sieci — podobnie jak w rzeczywistości — należy zachować różne środki ostrożności.

Wskazówki, dla korzystających z sieci:

  1. Jeśli nie masz pewności, z kim rozmawiasz, nie podawaj żadnych informacji na swój temat.
  2. Nie zdradzaj innym swoich haseł. Układaj takie, które będą trudne do odgadnięcia (to nie może być Twoja data urodzenia ani imię!). W różnych serwisach posługuj się różnymi hasłami.
  3. Nie pozwalaj na zapamiętywanie przez przeglądarkę haseł do poczty elektronicznej i serwisów, z których korzystasz — w przeciwnym razie każda osoba pracująca na tym komputerze będzie mogła zalogować się na Twoje konto. Po skończonej pracy wyloguj się — inaczej ktoś może się pod Ciebie podszyć.
  4. Jeśli korzystasz z serwisów społecznościowych, zadbaj o odpowiednie ustawienia prywatności. Im mniej informacji udostępniasz osobom postronnym, tym lepiej. Zastanów się, czy na pewno warto z tych serwisów korzystać. Pamiętaj, że zgodnie z regulaminem Facebooka możesz założyć tam konto dopiero po ukończeniu 13. roku życia.
  5. Na forach dyskusyjnych czy blogach posługuj się nickiem (pseudonimem), a nie swoim imieniem i nazwiskiem. Unikaj publikowania informacji o sobie w sieci.
  6. Nie korzystaj z możliwości automatycznego „oznaczania się” w miejscu pobytu. Geolokalizacja ma swoje zalety (np. można pochwalić się zwiedzaniem ciekawego miasta), ale i wady — jeżeli ktoś planuje złożenie bliskiej osobie niezapowiedzianej wizyty, przez przypadek może zepsuć efekt niespodzianki. Ponadto ujawnianie swojego miejsca pobytu umożliwia śledzenie, a niekiedy może być nawet niebezpieczne.
  7. Zwracaj uwagę na komunikaty pojawiające się w trakcie ściągania aplikacji. Możesz się z nich dowiedzieć, do jakich Twoich danych żąda dostępu pobierana usługa. Uważaj, na co wyrażasz zgodę.
  8. W razie wątpliwości odnośnie do tego, jak w danej sytuacji postąpić, poproś o radę swoich rodziców lub innych dorosłych, którym ufasz.

  

Gdzie szukać pomocy i z kim się kontaktować, gdy widzimy zagrożenie:

 - Policją jeśli doszło do złamania prawa

 - www.helpline.org.pl

 - zadzwoń pod bezpłatny numer telefonu 0 800 100 100.

 - FDN „Ogólnopolski telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111”.

 - www.dyzurnet.pl- serwis, który przyjmuje zgłoszenia dotyczące nielegalnych    

      treści znalezionych w Internecie,

 - www.dzieckowsieci.pl- strona zajmująca się zwróceniem uwagi dorosłych
     i dzieci na zagrożenia wynikające z nierozważnego korzystania z Internetu,

 - www.safeinternet.pl

 - www.nask.pl

 - www.dbi.pl


Przydatne linki :

 

www.dzieckowsieci.pl
- portal kampanii "Dziecko w Sieci" promującej zasady bezpiecznego korzytania z Internetu; wsród zamieszczonych materiałów znajdują się scenariusze zajęć dotyczące bezpieczeństwa w Internecie i zjawiska cyberprzemocy oraz filmy edukacyjne z tego zakresu;

 

www.sieciaki.pl
- portal dla dzieci prowadzony przez FDN, promujący zasady bezpiecznego Internetu;



www.dzienbezpiecznegointernetu.pl
- strona Dnia Bezpiecznego Internetu;




http://www.helpline.org.pl/
 - strona projektu, którego celem jest pomoc młodym  Internautom w sytuacjach zagrożenia w Internecie oraz podczas korzystania z telefonów komórkowych.


www.saferinternet.pl - polska strona programu Komisji Europejskiej: Safer Internet, w ramach którego działa helpline.org.pl;



www.dyzurnet.pl - trafiłeś na nielegalne treści w Internecie? Zgłoś anonimowo.


 


http://www.bezpiecznaszkola.com.pl - o bezpiecznym Internecie, klasyfikacja zagrożeń, słownik pojęć, skaner online, gry i konkursy, szkolenia, porady i wskazowki dla rodziców.


www.kidprotect.pl- portal Fundacji Kidprotect, cenne źródło wiedzy o zagrożeniach w Internecie.

 

W ramach kampanii „Nasze dzieci w sieci“ popularne osoby opowiadają rodzicom o różnych rodzajach zagrożeń i zachęcają do zadbania o bezpieczeństwo dzieci online. Spotom towarzyszą reportaże z planu oraz filmy eksperckie skierowane do rodziców

 

"Porozumienie na rzecz bezpieczeństwa dzieci w Internecie" zostało zawarte przez 12 Sygnatariuszy-Założycieli.
Jego podstawowym celem jest budowa szerokiej koalicji na rzecz edukowania rodziców, opiekunów i dzieci korzystających z Internetu o zagrożeniach mogących wynikać z używania sieci oraz sposobach na ich eliminowanie.

Artykuły